Het enzym DAO (diamine oxidase)

Wat is DAO?

DAO staat voor diamine oxidase, een enzym dat van essentieel belang is voor het reguleren van histamine in ons lichaam. DAO komt voornamelijk voor in de darmen, nieren en placenta, en speelt een sleutelrol bij de afbraak van histamine. Het enzym is afhankelijk van het spoorelement koper, dat als co-factor dient om goed te functioneren. Tijdens de zwangerschap kan de productie van DAO toenemen vanwege de aanmaak ervan in de placenta. Dit is een natuurlijke manier van het lichaam om histamine in balans te houden tijdens deze bijzondere periode.

Wanneer DAO niet goed functioneert of slechts in lage hoeveelheden aanwezig is, kan histamine zich ophopen in het lichaam. Dit kan leiden tot diverse histamine-gerelateerde problemen en symptomen.

Wat doet DAO?

DAO is verantwoordelijk voor het afbreken van exogene histamine. Dit is histamine die via voeding in je lichaam terechtkomt. Het enzym speelt een essentiële rol bij het gezond houden van je spijsverteringskanaal door de histaminebalans in de darmen te reguleren. Hierdoor draagt DAO bij aan een gezonde spijsvertering.

In de dunne darm breekt DAO de histamine af en voorkomt het dat overtollige histamine in je bloedbaan terechtkomt. Dit mechanisme helpt je lichaam om overgevoeligheidsreacties te voorkomen, zoals huidirritaties, spijsverteringsproblemen of ademhalingsklachten. Een goed functionerend DAO-enzym is dus essentieel voor het behoud van een gezond histamineniveau.

Oorzaken van een DAO-tekort

Een tekort aan DAO kan ontstaan door verschillende oorzaken, zoals:

• Genetische mutatie: Sommige mensen hebben van nature een lagere aanmaak van DAO.
• Disbalans in de darmen: Bijvoorbeeld door darminfecties zoals colitis of SIBO.
• Hormonale disbalans: Hormonen, met name oestrogeen, spelen een belangrijke rol in de productie van enzymen zoals DAO.
• Histamine-rijk voedingspatroon: Een dieet met veel histamine kan het enzym overbelasten.
• Medicatie: Bepaalde medicijnen zoals metformine, maar ook aspirine en ibuprofen kunnen DAO afremmen of de aanmaak verminderen.
• Antihistaminica: Sommige antihistaminica kunnen de DAO-productie afremmen.
• Voedingsstoffen tekort: Tekorten aan koper of andere essentiële co-factoren.
• Teveel aan zink: Zink en koper beïnvloeden elkaars opname in het lichaam, waardoor een zinkoverschot kan leiden tot een kopertekort.
• Verhoogde biogene aminen: Verhoogde niveaus van biogene aminen zoals cadaverine in het lichaam kunnen DAO remmen doordat ze concurreren met de afbraak van histamine.
• Levensstijl: Overmatig alcohol- en/of drugsgebruik, en veel cafeïne kunnen bijdragen aan een tekort.

De darmgezondheid en hormonale invloeden spelen een cruciale rol in de regulatie van DAO. Wanneer er onvoldoende DAO aanwezig is om histamine af te breken, kan dit leiden tot een ophoping van histamine in het lichaam. Deze ophoping kan symptomen veroorzaken die vaak lijken op allergische reacties, zelfs als er geen daadwerkelijke allergie aanwezig is. In dit geval kan er sprake zijn van een histamine-intolerantie.

Kenmerken van een DAO-tekort

Een kenmerkende klacht is dat je bij het drinken van rode wijn of andere histamine-rijke dranken rode wangen of vlekken in de hals krijgt, of last hebt van jeuk, slaperigheid, hoofdpijn of tranende ogen.

Naast de reeds genoemde symptomen kunnen ook andere kenmerken van een DAO-tekort zijn:

1. Buikklachten: Dit kan variëren van buikpijn, misselijkheid, diarree, tot een opgeblazen gevoel en winderigheid.
2. Maagzuurklachten: Overtollige histamine stimuleert de productie van maagzuur , wat kan leiden tot brandend maagzuur en irritatie van de maagwand.
3. Huidreacties: Naast rode vlekken of jeuk kunnen ook uitslag, netelroos (urticaria), acne of eczeem optreden.
4. Luchtwegklachten: Het kan leiden tot niezen, een loopneus, verstopte neus, of zelfs astma-achtige symptomen.
5. Hartkloppingen: Sommige mensen ervaren een snelle of onregelmatige hartslag als reactie op een hoge histamine-inname.
6. Duizeligheid of lage bloeddruk: Dit kan voorkomen als een reactie op de verhoogde histaminewaarden in het lichaam.
7. Migraine of ernstige hoofdpijn: Histamine kan de bloedvaten verwijden, wat bij sommige mensen leidt tot migraine of ernstige hoofdpijn.
8. Warmte-intolerantie: Een verhoogde gevoeligheid voor warmte, met symptomen zoals overmatig zweten of het gevoel van opvliegers.
9. Vermoeidheid: Een aanhoudend gevoel van vermoeidheid of algehele malaise.
10. Slapeloosheid: Histamine speelt een rol in het reguleren van je slaap-waakcyclus. Bij een ophoping van histamine in je lichaam kun je moeite hebben met inslapen of doorslapen. Dit komt doordat histamine stimulerend werkt op het centrale zenuwstelsel en slapeloosheid kan veroorzaken.

Naast de genoemde symptomen kunnen stress en hormonale schommelingen zoals tijdens de menstruatiecyclus symptomen versterken. Dit komt doordat histamine en oestrogeen elkaar versterken in hun werking. Alle symptomen kunnen variëren in ernst en frequentie en zijn vaak afhankelijk van de hoeveelheid histamine die wordt geconsumeerd of vrijgegeven in het lichaam, evenals de mate van DAO-tekort. Als je vermoedt dat je een DAO-tekort hebt, is het belangrijk om een specialist te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.

Wat te doen bij een tekort aan DAO?

Bij het vermoeden van een DAO-tekort is het belangrijk om dit samen met een professional te laten testen. De DAO-enzymactiviteit kan worden gemeten in bloedplasma, terwijl een genetisch onderzoek kan vaststellen of er sprake is van een genetische mutatie. Vermijd daarnaast zoveel mogelijk voedingsmiddelen die rijk zijn aan histamine. Zoek uit welke histamine-rijke voedingsmiddelen jouw triggers zijn. Regelmatige lichaamsbeweging, stressreductie en het optimaliseren van de darmgezondheid kunnen bijdragen aan een betere histaminebalans.

Er zijn ook DAO-supplementen beschikbaar die het DAO-enzym bevatten. Ze helpen bij het verteren van histamine-rijke voedingsmiddelen door histamine in de dunne darm af te breken, maar hebben geen effect op histamine die door het lichaam zelf wordt geproduceerd. DAO-supplementen werken tijdelijk en moeten vlak voor histamine-rijke maaltijden worden ingenomen, waardoor ze vooral nuttig zijn in situaties waarin het vermijden van histamine lastig is. Hoewel ze acute klachten kunnen verlichten, zijn ze geen vervanging voor een gezond dieet en het aanpakken van andere triggers zoals stress of alcohol.